Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mełgwi zaprasza do zapoznania się z ulotką dot. narkotyków, która została przygotowana przez przewodniczącą Komisji – Patrycję Dzwonkowską oraz psychologa – Pawła Holuka.Prośba skierowana jest przede wszystkim do rodziców, zwłaszcza rodziców nastolatków.MITY DOTYCZĄCE NARKOTYKÓW1. NIEPRAWDA: Jednorazowe zażycie narkotyku nie jest groźne.

• Bywa, że pierwszy kontakt z narkotykami ma fatalne następstwa: stany psychotyczne, wypadki drogowe, przedawkowanie, kolizja z prawem – to tylko kilka przykładów.

2. NIEPRAWDA: Uzależniają się tylko słabi ludzie.

• Wszyscy, którzy złapali się w pułapkę tego stwierdzenia mają dzisiaj ogromne problemy z narkotykami. Nikt przecież nie zamierza z własnej woli utracić kontroli nad braniem i uzależnić się.

3. NIEPRAWDA: Marihuana to niegroźne „zioło”.

• Dzisiejsze odmiany zawierają ok. 10% THC (składnik aktywnie działający na komórki mózgowe). Marihuana, podobnie jak haszysz uzależnia psychicznie, a ponadto może powodować niepokój, rozkojarzenie, pogorszenie koncentracji, zobojętnienie i zniechęcenie do codziennych zajęć.  

4. NIEPRAWDA: Narkoman to zaniedbany, wyniszczony „ćpun” zażywający narkotyki dożylnie.

• „Współczesny” narkoman często nie odpowiada temu stereotypowi. W przypadku uzależnienia od marihuany czy amfetaminy, wygląd młodego człowieka przez dłuższy czas nie budzi zastrzeżeń. Zresztą, wkłada on dużo energii w ukrywanie śladów, które mogłyby go zdradzić.

5. NIEPRAWDA: Uzależniony musi brać narkotyki codziennie.

• Osoby uzależnione od amfetaminy, marihuany lub haszyszu mogą przerwać przyjmowanie tych środków na pewien czas. O tym, że ktoś jest narkomanem świadczy przymus brania narkotyków, a nie częstotliwość brania.

6. NIEPRAWDA: Zażywanie narkotyków syntetycznych nie wiąże się z żadnym ryzykiem.

• Zaburzenia psychiczne, które wymagają leczenia w szpitalu psychiatrycznym, zgony spowodowane odwodnieniem czy zapaściami np. po imprezach tanecznych – to fakty.

7. NIEPRAWDA: Wystarczy tylko przestać brać, aby nie być uzależnionym.

• Uzależnienie to nie tylko kwestia brania narkotyków lecz przede wszystkim pewnych zachowań, stylu życia i zafałszowanych uczuć. Potrzeba wielu sesji terapeutycznych, pobytu w ośrodku, aby uzależniony nauczył się radzenia sobie z problemami i własnymi uczuciami.

Program Animacja samopomocowego środowiska szkolnego, Scenariusz zajęć dla klas szkolnych – część II Środki psychoaktywne, Podręcznik trenera

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY SIĘGANIA PO NARKOTYKI:Każdy, kto sięga po narkotyki ma oczywiście własny powód, dla którego to robi. Istnieje jednak kilka najczęstszych powodów sięgania po narkotyki:

1. Nadarzyła się okazja i młody człowiek spróbował z ciekawości – często decyduje tu aspekt grupy rówieśniczej. Dobra w tym przypadku jest poważna rozmowa, ostrzeżenia i monitorowanie dziecka przez jakiś czas. Warto pamiętać, że po pierwszym eksperymentowaniu nie musi nastąpić uzależnienie. Nie wolno jednak zignorować takiej sytuacji.
2. Branie narkotyków może być postrzegane jako coś ekscytującego, a także dalekiego od niebezpieczeństwa – w tym przypadku ważne jest akcentowanie ryzyka związanego z zażywaniem.
3. Sięganie po narkotyki jako próba oderwania się od rzeczywistości i otaczających problemów (ucieczka) – tu istotne jest wsparcie dziecka, zdobycie informacji dotyczących tego, co jest dla niego trudne i nauka pokonywania trudności lub konfliktów bez „pomocy” narkotyków. Także w takiej sytuacji przydatna okazać może się pomoc specjalisty.
4. Sięganie po narkotyki jako próba poradzenia sobie z samotnością, niską samooceną czy brakiem wiary siebie – okazywanie miłości i akceptacji, a także pomoc w pokonywaniu dręczących dziecko niepokojów i nie lekceważenie jego problemów, to najistotniejszy aspekt pomocy rodziców. W tym przypadku także warto wspomóc się radą specjalisty.

Autorka: Barbara Szczyrba – Maroń; Zakład Psychologii Śląskiej Akademii Medycznej

SYMPTOMY ZACHOWANIA PO ZAŻYCIU NARKOTYKÓW ORAZ AKTUALNE SPOSOBY ODURZANIA SIĘ SUBSTANCJAMI PSYCHOAKTYWNYMI1. Marihuana i haszysz
wytwarzane są z konopi indyjskich, tj. roślin zawierających wiele substancji aktywnych, z których główną jest tetrahydrokanabinol (THC).

• Postać/wygląd: Marihuana występuje w postaci suszu i jest mieszanką suchych liści i kwiatostanów żeńskich konopi indyjskich. Stężenie substancji aktywnej THC w marihuanie dostępnej na nielegalnym rynku może wahać się 1 – 16% (zgodnie z europejskimi danymi z 2011 roku). Haszysz jest żywicą z kwiatostanów żeńskich zmieszanych z kwitnącymi szczytami i pędami roślin żeńskich, która może przyjmować formę brązowych lub czarnych kulek/kostek.
• Sposoby przyjmowania: Najczęstszą drogą przyjmowania marihuany i haszyszu jest palenie, choć w Europie powszechne jest także mieszanie konopi indyjskich z tytoniem. Znane jest też spożywanie ich z żywnością.
• Skutki użycia: Marihuana i haszysz, stosowane w małych dawkach, wywołują uczucie euforii, odprężenia i lekkiego podniecenia. Skutkiem ich jednorazowego użycia może być jednak również spadek koncentracji uwagi, pogorszenie sprawności psychofizycznej oraz zmniejszenie samokontroli i zahamowań. Użycie konopi indyjskich, szczególnie w dużych dawkach, połączonych np. z alkoholem, może powodować doświadczenie silnego lęku lub wywołać objawy psychotyczne, np. omamy. Przewlekłe, wieloletnie używanie marihuany i haszyszu może skutkować uzależnieniem, którego znaną formą jest tzw. zespół amotywacyjny objawiający się m.in. apatią, spadkiem zainteresowań i ogólnej aktywności, niechęcią do podejmowania działania, trudnościami z koncentracją uwagi i problemami z przyswajaniem nowych informacji. Przetwory konopi indyjskich to jedne z najbardziej rozpowszechnionych narkotyków, których używanie utrzymuje się na stosunkowo wysokim poziomie. Konopie indyjskie są także drugą (po heroinie) w Europie substancją problemową, najczęściej zgłaszaną przez osoby rozpoczynające leczenie z powodu uzależnienia od narkotyków.

2. Amfetamina
Amfetamina to narkotyk syntetyczny o działaniu pobudzającym ośrodkowy układ nerwowy (OUN).

• Postać/wygląd: Zwykle występuje w formie białego proszku, ale również może być dostępna w tabletkach, kapsułkach lub pod postacią beżowego proszku.
• Sposoby przyjmowania: Amfetamina może być wciągana do nosa, a także przyjmowana doustnie lub dożylnie.
• Skutki użycia: Skutki jednorazowego przyjęcia amfetaminy to m.in. uczucie zniesienia zmęczenia, euforia, zwiększenie inicjatywy, napędu, nasilenie pragnień seksualnych, zmniejszenie łaknienia i potrzeby snu, a także subiektywne poczucie wydolności fizycznej i psychicznej. Użycie amfetaminy może jednak nasilać zachowania agresywne. Do skutków zdrowotnych wynikających z regularnego używania amfetaminy należą problemy sercowo-naczyniowe, oddechowe, neurologiczne i psychiatryczne. Warto nadmienić, że tabletki zawierające amfetaminę mogą wyglądać podobnie jak tabletki ecstasy. Pochodną amfetaminy jest metamfetamina, której działanie stymulujące ośrodkowy układ nerwowy może być dużo silniejsze.

3. Ecstasy
Nazwą ecstasy określa się substancję syntetyczną MDMA.

• Postać/wygląd: Ecstasy najczęściej występuje w formie tabletek, choć może ć dostępna także w postaci kapsułek lub proszku.
• Sposoby przyjmowania: Najczęstszą formą przyjmowania tego narkotyku jest połykanie.
• Skutki użycia: Użycie ecstasy wpływa stymulująco na ośrodkowy układ nerwowy (OUN), ale narkotyk ma także działanie halucynogenne, określane często jako zwiększenie wrażliwości zmysłowej. Po zażyciu następuje m.in. wzrost ciśnienia krwi i przyspieszenie akcji serca. Osoby używające ecstasy doświadczają uczucia zmienionego stanu świadomości, nastroju euforycznego, ale też wzmożonej pobudliwości, wyostrzonego postrzegania barw i dźwięków. Po użyciu ecstasy mogą pojawić się także zaburzenia o obrazie psychotycznym, np. omamy wzrokowe. Regularne używanie tego narkotyku może skutkować m.in. utrzymywaniem się stanów psychotycznych i w konsekwencji problemami ze zdrowiem psychicznym.

4. Dopalacze (nowe substancje psychoaktywne)
Dopalacze, nazywane nowymi substancjami psychoaktywnymi, to środki wytwarzane w laboratoriach chemicznych. Należą do nich np. BZP, MDPV czy mefedron. Są nimi również znane wcześniej substancje naturalne, np. szałwia wieszcza. Dopalacze to dwie ogólne grupy nowych substancji psychoaktywnych – syntetyczne kanabinoidy i syntetyczne katynony. Syntetyczne kanabinoidy działają podobnie jak tetrahydrokanabinol (THC) i palone wywołują efekty zbliżone do użycia np. marihuany. Syntetyczne katynony są natomiast nową grupą substancji stymulujących.

• Postać/wygląd: Dopalacze mogą występować w bardzo zróżnicowanej formie, jednakże dla użytkowników najczęściej dostępne są w postaci proszku, tabletek i kapsułek, soli lub mieszanek ziołowych.
• Sposoby przyjmowania: W zależności od postaci dopalaczy istnieje wiele dróg ich zażywania. Najczęściej jednak spotyka się palenie, połykanie, wciąganie do nosa czy wstrzykiwanie.
• Skutki użycia: W związku z tym, że substancje zawarte w dopalaczach są najczęściej nowe, skutki ich użycia nie są do końca znane. Dopalacze mogą zawierać bowiem wiele różnych substancji aktywnych, co może dodatkowo potęgować lub zmieniać ich pierwotne działanie. Różny jest też poziom zanieczyszczeń substancji zawartych w sprzedawanych produktach. Użycie tych środków może zatem prowadzić do nieprzewidywalnych konsekwencji zdrowotnych i grozić poważnymi zatruciami.

5. Leki uspokajające i nasenne
Kategoria ta obejmuje leki uspokajające i nasenne, dostępne legalnie na receptę, które bywają jednak używane bez wskazań medycznych w celu odurzania się. Wyróżnia się dwie główne grupy leków w tej kategorii: Uspokajające (benzodiazepiny), o działaniu przeciwlękowym, przeciwdrgawkowym i nasennym. Nasenne (barbiturany), działające uspokajająco, przeciwbólowo oraz przeciwdrgawkowo.

• Postać/wygląd: Najczęściej występują w postaci tabletek i kapsułek.
• Sposoby przyjmowania: Używane w celu odurzania się, są zazwyczaj połykane przez osoby uzależnione od innych narkotyków, mogą też być stosowane w iniekcjach.
• Skutki użycia (bez wskazań medycznych): Przyjmowane niezgodnie ze wskazaniem lekarskim, mogą spowodować np. zatrucie organizmu. Długotrwałe ich stosowanie prowadzi do uzależnienia. Mogą być też używane z powodu innych uzależnień, np. od alkoholu, przy czym sytuacje takie dotyczą raczej osób dorosłych.

6. Inne leki
Oprócz nadużywania leków uspokajających i nasennych odnotowuje się również przypadki stosowania, w celu odurzania się, środków dostępnych bez recepty i zawierających m.in. dekstrometorfan, pseudoefedrynę/efedrynę czy kodeinę – np. leki przeciwkaszlowe.7. LSD
LSD (dietyloamid kwasu lizergowego) jest substancją półsyntetyczną należącą do grupy halucynogenów. Jako środek halucynogenny ma działanie psychomimetyczne, co oznacza wywoływanie omamów przy niezbyt nasilonych zaburzeniach świadomości oraz procesów poznawczych. Poziom używania LSD w Europie jest niski i stabilny od wielu lat.

• Postać/wygląd: Narkotyk ten ma postać białego, krystalicznego proszku, przy czym na rynku narkotykowym popularne są nasączane papierki, kapsułki, tabletki i kolorowe bibułki.
• Sposoby przyjmowania: LSD najczęściej stosowane jest doustnie i podjęzykowo. Znane jest też ssanie papierków nasączonych tą substancją.
• Skutki użycia: Podobnie jak w przypadku innych substancji halucynogennych, użycie LSD powoduje doświadczenie uczucia zmienionego stanu świadomości, nastroju euforycznego, iluzji, omamów wzrokowych, ale mogą też wystąpić zaburzenia pamięci, lęki oraz napady paniki.

8. Grzyby halucynogenne
Do grupy grzybów o właściwościach psychoaktywnych najczęściej zalicza się te zawierające psylocynę lub psylocybinę. Ogólnie w Europie poziom używania grzybów halucynogennych jest niski i stabilny od wielu lat.

• Postać/wygląd: Grzyby w naturalnej postaci (surowe) lub suszone, mogą być też sproszkowane.
• Sposoby przyjmowania: Najczęściej przyjmowane doustnie, spożywane są jako suszone lub surowe, a w postaci sproszkowanej mogą być palone z marihuaną.
• Skutki użycia: Ze względu na właściwości halucynogenne spożycie małych dawek może skutkować zaburzeniami spostrzegania, myślenia i nastroju, przy jednoczesnym zachowaniu świadomości. Dodatkowo może zaburzać funkcjonowanie pamięci i ogólnej orientacji.

9. Substancje wziewne

• Postać/wygląd: Do tej grupy środków zalicza się produkty legalnie dostępne, takie jak kleje, aerozole, pasty czy lotne rozpuszczalniki.
• Sposoby przyjmowania: Inhaluje się w celu odurzenia.
• Skutki użycia: Substancje te mają z jednej strony działanie stymulujące ośrodkowy układ nerwowy (OUN) – wywołują euforię, fantazje lub omamy wzrokowe podobne do snów, a z drugiej powodują senność i zmniejszenie aktywności ruchowej. Regularne i długotrwałe używanie substancji wziewnych może skutkować m.in. wystąpieniem zespołu organicznego czyli organicznych uszkodzeń mózgu, zaburzeń pamięci i zdolności intelektualnych czy labilności emocjonalnej.

10. Kokaina
Kokaina jest substancją pochodzącą z liści krzewu koki.

• Postać/wygląd: Najczęściej występuje w formie białego proszku. Jej bardziej zanieczyszczona forma znana jest jako crack, który przyjmuje postać m.in. jasnobrązowych kuleczek czy białych okruchów.
• Sposoby przyjmowania: Kokaina w formie proszku jest głównie wciągana do nosa, może być też przyjmowana dożylnie, a także poprzez palenie lub wdychanie oparów (jako crack).
• Skutki użycia: Efekty użycia kokainy/cracku to m.in. doświadczenie stanu euforii, uczucia ustąpienia zmęczenia fizycznego i psychicznego, poczucia zwiększonej pewności siebie, zmniejszenia lęku społecznego, wzrostu aktywności, ale też możliwa jest zwiększona gotowość do prezentowania zachowań agresywnych. Kokaina jest najpopularniejszym narkotykiem stymulującym (działanie na ośrodkowy układ nerwowy) z używanych w krajach południowej i zachodniej Europy. Regularne i długotrwałe używanie kokainy może powodować uzależnienie oraz wywoływać choroby układu sercowo- -naczyniowego, nerwowego oraz zaburzenia psychiczne.

11. Heroina
Heroina to półsyntetyczna substancja należąca do grupy opioidów. Osoby używające opioidów (głównie heroiny) jako podstawowego narkotyku stanowią w Europie 46% pacjentów, którzy w 2012 roku rozpoczęli leczenie z powodu problemu narkotykowego. Heroina jest narkotykiem bardziej rozpowszechnionym wśród dorosłych użytkowników niż wśród młodzieży.

• Postać/wygląd: Przyjmuje postać proszku koloru od białego do brązowego, a jej bardziej zanieczyszczona forma, tzw. brązowa heroina, może mieć wygląd brązowych kryształków.
• Sposoby przyjmowania: Sposoby przyjmowania heroiny mogą obejmować inhalowanie dymu po jej podgrzaniu, wciąganie proszku do nosa, podawanie podskórne lub dożylne.
• Skutki użycia: Skutki przyjęcia heroiny odczuwane są jako zmniejszenie uczucia bólu, głodu, lęku, uczucie wewnętrznego spokoju, niekiedy euforii, spowolnienie psychoruchowe czy senność. Regularne i długotrwałe używanie heroiny prowadzi do uzależnienia oraz poważnych problemów zdrowotnych.

Ryzyko używania narkotyków przez młodzież, Poradnik dla pracowników szkół i placówek oświatowych oraz rodziców, praca zbiorowa pod red. Doroty Mecander.GDZIE SZUKAĆ POMOCY?

• Antynarkotykowa Poradnia Internetowa https://www.narkomania.org.pl/
• Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży tel. 116 111 czynny od poniedziałku do soboty w godz. 12.00–20.00 (połączenie bezpłatne)
• Anonimowa policyjna linia specjalna tel. 800 120 148 czynny całą dobę (połączenie bezpłatne)
• Warszawska „Niebieska Linia” tel. (22) 668 70 00 czynny w dni powszednie w godz. 14.00–22.00.
• Telefon zaufania HIV/AIDS tel. 801 888 448; (22) 692 82 26 czynny od poniedziałku do soboty w godz. od 9.00–21.00 (opłata tylko za pierwszą minutę połączenia)
• Poradnia Psychologiczna Instytutu Psychologii Zdrowia PTP tel. 116 123 czynny w dni powszednie w godzinach 14.00–22.00
• Telefon zaufania dla osób cierpiących z powodu uzależnień behawioralnych i ich bliskich tel. 801 889 880 czynny codziennie, z wyjątkiem świąt państwowych, w godz. 17.00–22.00 Telefon Zaufania dla Rodzin z Problemem Uzależnienia tel. (22) 844 44 70 czynny w dni powszednie w godzinach 10.00–20.00, w soboty w godz. 10.00–15.00
• Telefon Zaufania Uzależnień Stowarzyszenia „Monar” tel. (22) 823 65 31 czynny w dni powszednie w godzinach 9.00–21.00
• Infolinia Stowarzyszenia KARAN tel. 800 120 289 czynna w dni powszednie w godzinach 9.00–17.00 (połączenie bezpłatne)
• Ogólnopolski Telefon Zaufania Narkotyki — Narkomania: tel. 801 199 990 czynny codziennie w godzinach 16.00–21.00 (całe połączenie płatne 0,35 zł)
• Wykaz adresów i telefonów zaufania jest także dostępny na stronach wielu lokalnych instytucji pomocowych, np. ośrodków pomocy społecznej.

Ryzyko używania narkotyków przez młodzież, Poradnik dla pracowników szkół i placówek oświatowych oraz rodziców, praca zbiorowa pod red. Doroty Mecander.