157 lat temu, 22 stycznia 1863 roku, rozpoczęło się Powstanie Styczniowe, największy zryw narodowo-wyzwoleńczy, skierowane przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Główną przyczyną wystąpień był narastający rosyjski terror wobec Polaków. Walki powstańcze miały charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek.
Powstanie Styczniowe było najdłużej trwającym i najbardziej masowym ruchem niepodległościowym XIX wieku. Jego bilans był tragiczny – dziesiątki tysięcy ofiar poległych lub straconych przez Rosjan albo zesłanych na Syberię, konfiskaty majątków uczestników powstania i intensywna rusyfikacja ziem polskich.
Pomimo klęski Powstanie Styczniowe umocniło polską świadomość narodową, miało też duży wpływ na dążenia niepodległościowe następnych pokoleń.
Mogiły powstańców styczniowych, które znajdują się na terenie Gminy Mełgiew: